Vorig jaar maakte de gemeente Nijmegen bekend dat zij Tessa de Loo en Thomas Verbogt gestrikt had om in navolging van A.F.Th. van der Heijden de stad op literaire wijze te promoten. Uiterlijk in 2022 zullen van de hand van beide schrijvers titels verschijnen waarin Nijmegen een rol speelt.
Al vrij snel na de bekendmaking van het nieuws liet Tessa de Loo doorschemeren waar haar roman over zou kunnen gaan. Na een driedaagse rondleiding en een verblijf van een maand in het Besiendershuis kwam zij tot de conclusie het vergissingsbombardement op 22 februari 1944, waardoor een groot deel van de historische binnenstad verwoest werd; de sloop van de benedenstad in de jaren zestig en het recent afbreken van huizen aan de Lentse kant van de Waal in het kader van het project ‘Ruimte voor de Waal’ genoeg stof opleveren voor een roman in drie delen die de werktitel Huis kreeg.
Thomas Verbogt zweeg – bij mijn weten – tot nu toe stil. Althans in het openbaar. Maar ondertussen werkt en schrijft hij door, ook over Nijmegen. Want Thomas Verbogt – geboren, getogen en nooit helemaal vertrokken uit Nijmegen – heeft geen uitnodiging of opdracht nodig om op die stad terug te komen. Nijmegen is, hoewel hij er al heel lang niet meer woont, zijn natuurlijke habitat en het kost hem geen enkele moeite herinneringen op te halen.
Herinneren loopt als een rode draad door het oeuvre van Thomas Verbogt. De vorige keer dat hij expliciet werd uitgenodigd om over Nijmegen te schrijven, stond het herinneren zelfs centraal:
‘Ruim acht jaar geleden verbleef ik gedurende de herfstmaanden in het Besiendershuis, op uitnodiging van Thom de Graaf die toen burgemeester was. Hij vroeg me van daaruit door de stad te lopen om te zien wat het Nijmegen van nu deed met de herinneringen aan het Nijmegen van toen. En of ik daar een boek over kon schrijven.
Dat deed ik, het werd Herfst in het oosten dat in 2011 verscheen, een boek dat me dierbaar is en waarvan ik zo deel 2 zou kunnen schrijven: Winter in het oosten’,
schrijft Thomas Verbogt in De inspiratie van Nijmegen, een bewerking van een lezing die hij op 15 juli 2018 hield in de Stevenskerk. De inspiratie van Nijmegen staat in Vlammen boven de rivier: Nijmegen viert Nijmegen, waarin de teksten gebundeld zijn die Thomas Verbogt schreef nadat de organisatie van de Vierdaagsefeesten hem met het oog op de vijftigste editie dit jaar vroeg om in 2018 iedere dag een stukje te schrijven tijdens de ‘wandelweek’. Vlammen boven de rivier is een klein boekje boordevol Nijmegen. Want in de week van de Vierdaagse ontstonden niet alleen nieuwe stukken – waarin Thomas Verbogt opnieuw laat zien dat hij oog heeft voor details – maar citeert de schrijver regelmatig uit reeds verschenen werk om te illustreren hoe aanwezig Nijmegen is, maar vooral hoe herinneren bij hem in zijn werk gaat.
Kun je je geboortestad wel verlaten? is de vraag die in Vlammen boen de rivier: Nijmegen viert Nijmegen wel gesteld, maar niet expliciet beantwoord wordt. Waar althans niet over gefilosofeerd wordt, want het hoge Nijmegen-gehalte in het oeuvre van Thomas Verbogt is ook een antwoord.
Kun je je geboortestad wel verlaten? Die vraag rechtvaardigt een roman. En stel nu eens dat het belangrijkste personage in die roman aan geheugenverlies lijdt.
Vlammen boven de rivier: Nijmegen viert Nijmegen
Thomas Verbogt
Nijmegen : Vantilt, 2019
ISBN978-94-6003-440-3
Leave a Reply