Wat een raar boek, dacht toen nadat ik Die Ernesto…! – tekst: Marguerite Duras, vertaling: Dolf Verroen; tekeningen: Bernard Bonhomme – uitgepakt had. Een prentenboek, en toch ook weer niet. En als wel, voor wie dan? De enigszins surrealistische prenten doen denken aan de animaties die Terry Gilliams maakte voor Monty Python. Niet echt geschikt voor kinderen.
En de tekst… Ernesto heeft het na een dag school bekeken. Hij is zeer ontevreden over de gang van zaken daar. Je leert er alleen maar over dingen waar hij nog nooit van heeft gehoord. Dus heeft hij besloten niet meer naar school te gaan.
Zijn ouders reageren relatief gelaten, zijn onderwijzer – waar hij samen met zijn vader en zijn moeder de volgende dag een toelichting op zijn besluit gaat geven, allerminst. En daar lijkt het bij te blijven, want geen van hen onderneemt een serieuze poging om Ernesto die kauwgom kauwend het lokaal verlaten heeft te overtuigen.
Daar blijft het bij, en dat is onbevredigend. Ik wilde er meer van weten, en (ver)dwaalde voor de zoveelste keer in het werk van Marguerite Duras. Want zoals dat bij Marguerite Duras gaat, blijkt ook deze tekst uiteindelijk niet op zichzelf te staan. Het zit dus zo: eerst was er Ah Ernesto (1971, de Nederlandse vertaling is uit 1972), hier gelezen door Jeanne Moreau:
Dat verhaal werd in 1982 heel letterlijk verfilmd als En rachâchant door Jean-Marie Straub and Daniele Huillet.
(EN RACHÂCHANT from Grasshopper Film on Vimeo)
In 1985 hernam Marguerite Duras het thema en maakte de film Les enfants, waarin Ernesto misschien nog wel zeven is, maar oogt als dertig. Het niet naar school willen, komt in een andere context te staan. Het gaat veel meer om het voor vanzelfsprekend accepteren van (academische) kennis. Ernesto wil niet voetstoots alles voor waar aannemen, hij wil vrij kunnen denken.
In 1990 verscheen La pluie d’été (net als de Nederlandse vertaling van Jan Versteeg: Zomerregen), en dat is dan weer een roman gebaseerd op de film Les enfants.
Over de Ernesto uit Zomerregen schrijft Laure Adler in Marguerite Duras: biografie:
‘De hoofdpersoon heet Ernesto, net als in de film en het verhaal voor kinderen. Hij is tussen de twaalf en de twintig jaar oud. Hij is heel intelligent. Hij heeft nooit iets geleerd en toch weet hij alles van de wereld. Hij staat rechtstreeks in contact met de oorsprong van de wereld, met het waarom der dingen. Hij weet dat God niet bestaat. Hij filosofeert over alles. Zijn moeder en zijn zus begrijpen hem, zijn vader begrijpt hem een klein beetje, en later zullen misschien zijn brothers en sisters hem begripen. De anderen laat hij ver achter zich.’
(vertaling: Théo Buckinx)
Zo’n ‘kind’ is Ernesto dus.
Leave a Reply