Vijftig euro moet ‘Marilyn im Schnee’ – lot nummer 360: ‘MARILYN (MONROE) IM SCHNEE’. Plastic snow dome. 55 mm (h) x 75 (w) – volgende week minimaal opbrengen volgens veiligmeesters Burgersdijk & Niermans. De sneeuwbol van plastic is afkomstig uit de nalatenschap van Maarten Biesheuvel, die ‘dat ding’ kreeg ‘van een goede vriendin, namelijk van Charlotte Mutsaers, de vrouw van de beroemde voetballer Jan Fontijn.’
Dat, en het feit dat Maarten Biesheuvel ‘Marilyn im Schnee’ vereeuwigde in het verhaal Reis door mijn kamer, rechtvaardigt opname van ‘dat ding’ in de collectie van het Literatuurmuseum, zou je zeggen.
Maar ‘Marilyn im Schnee’ gaat dus net als, om maar één ander voorbeeld te noemen, de eveneens in Reis door mijn kamer treffend beschreven stoel met rugnummer 50 – lot nummer 343: DESK CHAIR (former Leiden university library chair). Oak wood and upholstered black canvas. C. 1900. 92 (h) x 50 (w) x 47 cm. In good condition. — Added: RED DESK LAMP w. 3 hinge points and table clip. 1960’s. (In need of cleaning) – straks naar de hoogste bieder.
Zoals ook Sunny Home, het houten huis van de Biesheuvels, straks naar de hoogste bieder gaat.
Vanaf de dag dat Sunny Home – ‘gemeentelijk monument (monumentnummer 683) en gelegen in een beschermd stads-/ dorpsgebied’ – op de markt kwam, maten landelijke, regionale en lokale media dat feit breed uit, alsof het om groot literair nieuws ging.
Om de discrepantie tussen het thuis dat Sunny Home voor Maarten en Eva Biesheuvel was en het ontzielde en onpersoonlijke onroerend goed dat er na het genadeloos strippen van over is gebleven, kon niemand heen. Zoals ook niemand heen kon om de uitgewoonde staat waarin Sunny Home aan de nieuwe eigenaar wordt overgedragen.
De makelaar maakt van die staat een kwaliteit – ‘Dat het huis enig onderhoud behoeft maakt het alleen maar leuker om het in 1 keer goed aan te pakken!’- maar ik werd er vooral verdrietig van dat Maarten Biesheuvel amper drie maanden na zijn dood een postuum verlies van decorum niet bespaard is gebleven.
Alsof de man die tijdens zijn leven geen geheim maakte van zijn krankzinnigheid nu alsnog voor gek gezet wordt. Al kan ook ik niet ontkennen dat er schoonheid schuilt in de gedetailleerd in beeld gebrachte tot krabpalen verworden trappalen.
Gelukkig hebben we het verhaal nog. Dat meesterlijke verhaal dat veel meer is dan een inventarisatie van spullen en prullen, ook al doet Maarten Biesheuvel of het hem gaat om het schilderen van een status quo: ‘Ik zal u door mijn kamer laten reizen tot het u duizelt! Ik zal u mijn kamer beschrijven precies zoals hij is, opdat mensen over duizend jaar weten hoe een kamer anno 1983 in Leiden, Nederland, eruitzag. Ik geloof dat iedereen graag wil weten hoe mijn kamer eruitziet, omdat hij of zij dan het arrangement van voorwerpen vergelijken kan met dat in de eigen kamer: (…).’
In Reis door mijn kamer toert Maarten Biesheuvel op de voor hem karakteristieke wijze – én geestig én ironisch én parodiërend én soeverein verhalend – namelijk niet alleen door zijn werk- maar ook door zijn bovenkamer.
Laat mensen na het lezen van Reis door mijn kamer of het bestuderen van een hopelijk opgemaakte boedelbeschrijving over 963 jaar vooral niet denken dat die kamer representatief is voor het Hollandse/Leidse interieur anno 1983. Maar wat zou het mooi zijn als ten minste die ene kamer ooit ergens, al is het maar voor even, gereconstrueerd wordt (zoals zes jaar geleden in Museum Kranenburgh het atelier van Lucebert ‘verrees’, al was daar sprake van enig anachronistisch pragmatisme waar het zijn boekenkast betrof.) Juist omdat zij zo atypisch is, zelfs voor een werkkamer van een schrijver.
Dat de dingen die Maarten Biesheuvel verzamelde en naar zijn hol sleepte verspreid raken of misschien zelfs verloren zijn geraakt, hoeft geen belemmering zijn. Een groot deel van het archief van Maarten Biesheuvel – en een deel van de objecten, waaronder de schrijfmachine waarop hij zijn verhalen schreef – bevindt zich in het Literatuurmuseum. Het instituut bij uitstek om bruikleengevers te benaderen die zich ontfermden over een deel van de erfenis van de Biesheuvels met het verzoek die sneeuwbol, die stoel, dat schilderij, die andere schrijfmachine – lot nummer 362: OLIVETTI M40/3 TYPEWRITER. Italy, years of production 1946/47. Amost 18 kg. – Sold without any guarantee, needs cleaning and a caring hand – tijdelijk of misschien wel voor langere duur ter beschikking te stellen voor een duizelingwekkende, driedimensionale reis door de kamer van Maarten Biesheuvel.
En gelukkig hebben we ook de foto’s nog. De foto’s van voor Funda.
Deze column verscheen op 14 november in Bazarow Magazine.
Leave a Reply