Pseudo-Boekenweek

Niet voor het eerst gooide Adriaan van Dis een knuppel in het literaire hoenderhok. Jaren geleden wilde hij al eens weten hoe het zat met dat boekenpanel van De wereld draait door. Hoe bepaalden zij welke boeken ze aan gingen prijzen? Of bepaalden zij dat helemaal niet zelf, maar was het de redactie van DWDD die zorgde voor kant-en-klare stapeltjes? Met zijn vraag bracht hij de boekverkopers van dienst danig in het nauw.

Vorige week vrijdag trapte De vooravond de pseudo-Boekenweek af met een uitzending uit de Stadsschouwburg in Amsterdam. Adriaan van Dis was een van de gasten. Ergens tijdens het gesprek liet hij zich ontvallen dat hij het heel onverstandig vindt dat de Boekenweek naar de zomer verplaatst is. In de zomer zijn de mensen weg. Een serieuze reactie op zijn opmerking bleef uit.

Terwijl Adriaan van Dis het gelijk aan zijn kant heeft. Zelfs als de boekhandels en bibliotheken in de zomer weer allemaal open zijn – dat is voor de Stichting CPNB de voornaamste reden om de Boekenweek uit te stellen – zullen ze tijdens de verplaatste Boekenweek niet overlopen worden door boekkopers die zich behalve aan boeken ook tegoed doen aan wat winkel en bibliotheek nog meer in de aanbieding hebben. In de zomer wordt er weliswaar veel gelezen – zelfs door mannen die daar de rest van het jaar geen tijd voor schijnen te hebben, maar het is traditiegetrouw een slecht seizoen voor het organiseren van literaire activiteiten.

De mensen zijn weg, en dus heeft het geen zin om straks in de zomer een Boekenweek op te tuigen. Om te suggereren dat schrijvers dan wel de boer op kunnen om met publieke optredens hun jaarinkomen op een aanvaardbaar niveau te brengen. En te doen alsof boekwinkels dan in één klap een omzet halen waarmee een heel jaar goedgemaakt wordt.
Terwijl er nu toch van alles georganiseerd wordt – in haar persbericht schrijft de Stichting CPNB:

‘In maart vieren we in plaats daarvan een week vol boeken: ‘Het voorwoord van de Boekenweek’ • Groot online literair programma waarin auteurs de hoofdrol spelen in samenwerking met De Kleine Komedie • Tal van activiteiten en inspirerende boeken bij lezerscommunity Hebban.nl • #Steunjeboekhandel en #koopnueenboek blijven broodnodig • Boekenbal en de vrij reizen dag kunnen in 2021 niet doorgaan vanwege corona’ –

en het daarmee toch ook een beetje Boekenweek is. (Had dan de mensen die de boekwinkel al een hele coronacrisis lang trouw zijn ook Wat wij zagen van Hanna Bervoets en De genocidefax van Roxane van Iperen gegund. Want de dames draafden – net als Babs Gons, de schrijfster van Polyglot, het Boekenweekgedicht – wel op tijdens Het Boekenbal op tv om het over hun Boekenweekgeschenk en Boekenweekessay te hebben.)

Zelf doe ik wat ik tijdens de Boekenweek – en alle andere weken van het jaar – normaal gesproken doe. Ik kocht veel (bij de boekhandel om de hoek) en las het nodige. De stand tot nu toe, wat dat lezen betreft: twee romans (Joke van Leeuwen en Vonne van der Meer), een novelle (Mathijs Deen), een verhalenbundel (Haruki Murakami), en vijf dichtbundels (vijf van de zes genomineerden voor de Herman de Coninckprijs voor Poëzie: Kreek Daey Ouwens, Wout Waanders, Anne Vegter, Maud Vanhauwaert en K. Michel; het laat zich raden in welke bundel ik nu bezig ben. Nee toch niet, ik lees nu Johannes van der Sluis), en dan zijn er in deze pseudo-Boekenweek nog vier volle dagen te gaan.

Voor een door de coronacrisis opgelegde beperkingen getroffen pseudo-Boekenweek vind ik de randprogrammering helemaal zo slecht nog niet. Niet alleen de Stichting CPNB c.s. zochten naar alternatieven, ook uitgevers, boekverkopers, schrijvers en media maken er wat van. En dat maakt de verklaring dat de Boekenweek naar de zomer verschoven is, eigenlijk nog ongelukkiger en ongeloofwaardiger. En dan hebben we het nog niet eens over Özcan Akyol gehad, die zich met Eus’ Boekenclub van zijn beste kant laat zien en zich wat mij betreft voldoende revancheert voor het in mijn ogen ongenuanceerde Generaal zonder leger – het Boekenweekessay van vorig jaar – om weer door mij in genade aangenomen te worden.