Hoewel de roman niet haar naam draagt, gaat Hamnet van Maggie O’Farrell voor een belangrijk deel over Agnes, de moeder van Hamnet, en – ook niet onbelangrijk – de vrouw van William.
Agnes is bij een groter publiek bekend als Ann(e) Hathaway, vrouw van Shakespeare.
Over haar is weinig bekend, en dat heeft, onder andere, te maken met de positie van vrouwen in de tijd dat zij leefde (1556-1623) en de stand van de burgerlijke stand toen. Dat maakt Germaine Greer duidelijk in De vrouw van Shakespeare, een boek dat suggereert een biografie te zijn, maar meer dan dat een cultuur-historische studie is met Ann(e) Hathaway als casus.
De vrouw van Shakespeare stond hier al jaren in de kast – om precies te zijn sinds 15 januari 2008; de dag dat Germaine Greer zelf acte de présence gaf op een avond gewijd aan het verschijnen van de Nederlandse vertaling van haar boek – en Hamnet van Maggie O’Farrell was een goede aanleiding om het nu eindelijk eens te lezen. De vrouw van Shakespeare is een van de titels die tijdens het schrijven van haar roman voor Maggie O’Farrell van onschatbare waarde waren.
Aan De vrouw van Shakespeare ligt een meer dan gedegen historisch onderzoek ten grondslag. Een onderzoek dat Germaine Greer tal van bronnen deed raadplegen die doorgaans tijdens literaire research buiten beschouwing gelaten worden.
Via allerlei omtrekkende bewegingen – want feiten die in dit ene geval het onomstotelijke bewijs moeten leveren ontbreken veelal – lukt het Germaine Greer een zo getrouw mogelijke weergave te geven van het leven dat Ann(e) Hathaway geleid moet hebben en de bijdrage die zij geleverd heeft aan de carrière van haar schrijvende man William. Daarbij laat Germaine Greer niet na anderen die speculatiever met de feiten en het leven van Ann(e) Hathaway omgingen de les te lezen.
Als je dan net Hamnet gelezen hebt, zie je waar Maggie O’Farrell omwille van de geloofwaardigheid van haar verhaal dankbaar gebruik gemaakt moet hebben van wat volgens Germaine Greer de meest logische en aannemelijke loop der dingen was in het leven van Ann(e) Hathaway, William Shakespeare, hun gezin en hun beider families en waar zij in het belang van haar roman bewust afstand neemt van de meest waarschijnlijke historische werkelijkheid.
Maar ook dat details die tijdens het lezen doorgaan voor pure fictie aan de werkelijkheid ontleend blijken. Al is een havik in Hamnet een valk geworden, er was in Ann(e) Hathaways tijd wel degelijk een priester die zich om het lot van die vogels bekommerde.
Maggie O’Farrell doet in Hamnet wat heel veel schrijvers van historische romans doen: zij gebruiken de geschiedenis en voegen daar verbeelding aan toe. Maar wat in het geval van dit specifieke vrouwenleven zo mooi duidelijk wordt als je na de roman van Maggie O’Farrell de biografie van Germaine Greer leest, is hoe een vrouw met de naam Agnes of Ann(e) Hathaway eerst een met feiten onderbouwd leven krijgt en daarna juist dankzij die feiten weer een overtuigend personage wordt.
(Op 30 maart 2009 hield Germaine Greer de lezing Shakespeare’s Wife: The Life and Times of Ann Hathaway
)
Leave a Reply