Tevergeefs blader ik in De aangelanden en De hazenklager van Paul Demets. Ik ben op zoek naar een gedicht over stro. Of tenminste een gedicht dat de sfeer ademt van de performance die Paul Demets in het kader van Poetry International Rotterdam uitvoert. Een performance die volgens de dichter geïnspireerd is op (niet K.) maar Wim T. Schippers, die ooit ter hoogte van Petten een flesje limonade leeg liet lopen in de Noordzee.
In Rotterdam loopt Paul Demets met een kruiwagen vol stro het plein naast festivallocatie Walhalla op, kijkt om zich heen en begint het stro te lossen (de performance eindigt met het in brand steken van het stro).
Respect voor de natuur
Paul Demets – van 2016 tot en met 2019 plattelandsdichter van Oost-Vlaanderen, en één van de huidige Klimaatdichters – vraagt met zijn performance aandacht voor waar hij voor staat: het erkennen van de gelijkwaardigheid van alle dingen die samen de natuur zijn. Het gaat hem tijdens zijn optreden om de totaalervaring: de geur van stro, de fysieke inspanning.
Ik vind zo snel geen gedicht waaraan de performance eventueel ontleend kan zijn. Die ene keer dat ik het woord stro tegenkom – in De hazenklager, in het derde gedicht in de afdeling Enculturatie – staat het er een beetje verscholen en in een andere context: ‘In de stal een donkere gedaante die onrustig rook aan het stro.’ Het is een gedicht over een geboorte (of eigenlijk over twee geboortes).
Een verdwenen gedicht
Maar eigenlijk is mijn zoektocht naar de bron van de performance van Paul Demets net zo tevergeefs als het zoeken van Carolyn Forché – de dichter aan wie de 51e editie van Poetry International Rotterdam het motto What you will hear is true dankt – naar een gedicht waarvan ze dacht dat het geschreven was door Kavafis. Waar zij zich woorden meent te herinneren – woorden die haar uiteindelijk op een dwaalspoor brengen:
A lost poem
I’m searching for a poem I read years ago. It was written by Cavafy, I had thought, but reading through Cavafy again I cannot find this poem. I don’t recall the title, but there is a road in the poem, and a bridge, and a city near the sea. There are many souls and hungers, figs, demons, imaginary silence, and hidden phrases that have to do with secret assignations. The poem is said to have been written on the uncut pages of a dream. In one translation, the olive trees go up in smoke but the bridge survives. In another, the city itself is lost, and there is no road. It is Syria’s poem, then, and that is why it is not to be found in the collected works of Cavafy.
weet ik niet precies waar ik naar moet zoeken, weet ik zelfs niet of waar ik naar zoek wel bestaat. Al zit wat Paul Demets bedoelt in veel van zijn (plattelands)gedichten.
(de vertaling van A lost poem is van Astrid Staartjes)
Leave a Reply