Dorp in rep en roer
Het verdwijnen van Ferdi Heijen van Max Hermens speelt zich af op het platteland. Boeren is niet langer lucratief. Malafide keuzes zijn gauw gemaakt. Als de jonge Ferdi Heijen, bepaald geen lieverdje, spoorloos is, wordt de verklaring voor zijn verdwijnen dan ook al gauw in verband gebracht met criminele praktijken.
Hij dendert het verhaal binnen, de jeugdige hoofdpersoon in Het verdwijnen van Ferdi Heijen van Max Hermens: ‘Dus ik ram die skelter van me de grote weg op, da’s de provinciale, en ik stop pas als ik met beide voorwielen op het asfalt sta, want ik weet hoe het hier werkt: je moet gewoon je plek pakken, dat zegt ons pap ook.’ Ferdi – hij is twaalf en zijn skelter met Solex-motor zijn met elkaar vergroeid. Samen doorkruisen ze de omgeving. Op een dag verdwijnt Ferdi. De vraag wat er met hem is gebeurd, houdt bijna het hele dorp bezig.
Hermens bouwt de spanning heel zorgvuldig op. Hij wil dat de lezer allerlei vermoedens gaat koesteren. Daarin slaagt hij door de manier waarop hij het verhaal vertelt te koppelen aan een zorgvuldig aangeklede plaats van handeling. Het verdwijnen van Ferdi Heijen speelt zich af op het platteland. Het is voor boeren steeds moeilijker om rond te komen, en niet iedereen kan de verleiding om via criminele praktijken – het verbouwen van wiet – geld te verdienen weerstaan. Hermens geeft met zijn roman een ontluisterend inkijkje in het verdwijnen van dorpsgemeenschappen waarin vertrouwen en ‘naoberschap’ niet langer leidend zijn. De sfeer in het boek is grimmig, de mensen zijn achterdochtig.
Tegen die achtergrond laat hij Ferdi aan het woord – in zes van de achttien hoofdstukken, en voert hij nog twaalf anderen op die verslag doen van wat zij die dag gezien en gehoord hebben. Mensen uit het dorp, een hulpverlener, een politieagent, een journalist. Allemaal kennen ze (de reputatie van) Ferdi Heijen en hebben ze op basis daarvan een idee en een mening over wat er met hem gebeurd kan zijn. Maar de enige die dat echt weet is Ferdi zelf, hij krijgt van Hermens het laatste woord.
Met Het verdwijnen van Ferdi Heijen schreef Hermens een roman met een aansprekende jeugdige hoofdpersoon, een personage waarmee lezers die hun weg in de literatuur nog moeten vinden zich kunnen identificeren. Niet alleen de herkenbare personages, maar ook de mozaïekvertelling, suspense, actualiteit en heldere ongekunstelde stijl maken Hermens debuutroman heel geschikt om voor de lijst te lezen.
Ferdi zou het literaire neefje van Fransje Hermans (uit Joe Speedboot van Tommy Wieringa) en Tom Keller (uit De beesten van Gijs Wilbrink) kunnen zijn.
Deze recensie schreef ik voor De Boekenkrant.
Leave a Reply