Berichten uit het hol van de leeuw
Vijf keer reisde Tommy Wieringa naar Oekraïne om er in het kader van Protect Ukraïne spullen af te leveren, waarmee Oekraïense soldaten zich kunnen verdedigen tegen de Russische agressor. Hij schreef er een boek over: Konvooi: reizen naar een land in oorlog, waarin op de valreep ook zijn ervaringen van zijn meest recente reis opgenomen werden.
Heel bewust maken schrijvers onderdeel uit van de konvooien die voor Protect Ukraïne goederen afleveren aan het front. Schrijvers hebben tijdens deze missies een extra taak: documenteren en verslag doen. Tommy Wieringa begon na afloop van een vorige missie te schrijven: ‘Ik ben in de nachttrein naar huis begonnen aan een boek. Voor mij telt juist de indringendheid van alle ervaringen. Die wil ik dit keer niet kwijtraken. Ik wil de onmiddellijkheid van deze ervaring niet verliezen. De hartstocht en de vastberadenheid en de gebogen gestalten op de heldenbegraafplaats in Lviv. Daar wil ik zo dicht mogelijk bij in de buurt blijven’, vertelde hij aan de Boekenkrant kort nadat hij voor de derde keer in Oekraïne was geweest.
In Konvooi: reizen naar een land in oorlog vloeien de vijf konvooien waaraan Wieringa tot nu toe deelnam samen tot een lange reis. Een reis naar en door een land dat ingrijpend veranderde sinds Wieringa er veertien jaar geleden was om onderzoek te doen voor zijn roman Dit zijn de namen.
Wieringa toont zich een waardig opvolger/collega van de door hem bewonderde Joseph Roth en Isaak Babel die verslag deden van eerdere oorlogen in hetzelfde gebied. De hulpkonvooien van Protect Ukraïne, een initiatief van collega-schrijver Jaap Scholten, brengen Wieringa tot vlak bij het front. Wat hij schrijft, wint daardoor aan urgentie: hij is op de plekken waar het gebeurt, spreekt met de soldaten die beslissingen nemen en slag leveren en neemt waar hoe gemeenschappen en nabestaanden te lijden hebben onder het oorlogsgeweld. Op indringende wijze doet Wieringa in Konvooi verslag, ook van de doortastendheid en de camaraderie die tekenend is voor de strijders aan het front en de Nederlandse mannen met een missie.
Een van de mannen die Wieringa uitgebreid aan het woord laat is sergeant Arkady Maslak. Zijn verhaal is misschien wel exemplarisch voor dat van al die Oekraïners die de oorlog in gerommeld werden. Als Maslak Nederland bezoekt, vergezellen Wieringa en Scholten hem naar talkshows, de Tweede Kamer en de Koninklijke Militaire Academie. Overal maakt hij indruk.
Vanaf het moment dat Wieringa aan Konvooi begon te werken, keerde hij nog twee keer terug naar Oekraïne. De Heldenbegraafplaats in Lviv bleef een graadmeter voor het verloop van de oorlog: ‘Honderden, duizenden graven op een heuvel, een vlaggenzee, de oudste beneden, de nieuwste boven, het ereveld groeit heuvelopwaarts aan. Elke dag komen er nieuwe bij, sommigen zijn pas twee of drie dagen geleden gesneuveld en nu al begraven.’
Tommy Wieringa, Konvooi: reizen naar een land in oorlog, De Bezige Bij, 160 p.
Leave a Reply